1950-1957 arası iki dönem DP Çankırı Milletvekili olarak TBMM’de ilimizi temsil eden Dr. Kenan Çığman, cesur bir siyaset adamı olduğu kadar eserleriyle fikir dünyamızı aydınlatmış bir mütefekkirdir.
1906’da Çankırı Merkez Tabakhane Mahallesinde doğdu. Babası Ahmet Efendi(1), annesi Emine Melek Hanım(2)’dır. 5 Ağustos 1939’da Âtıf-Vecihe(3) kızı Halide Âtıfet(1923)Hanımla evlendi. Hatice(1940), Atila(1941), Akın(1945) ve Ahmet Necmi(1950)’nin babasıdır. Dr.Kenan Çığman, annesi Emine Melek Hanım vasıtasıyla İsfendiyaroğulları silsilesine bağlanmaktadır. Eşi Âtıfet Hanım, Çankırı Belediye Reisi ve Milletvekili Sait Üçok’un torunudur.

Bu tarihî aile fotoğrafında yer alanlar: OTURANLAR: Emine Melek Hanım ve Ahmed Fuat Çığman
AYAKTAKİLER: Adnan Çığman(E. Kurmay Albay), Dr.Kenan Çığman, Şükrü Çığman(1943’de askerken İzmir’de öldü)

ÖĞRENİM ve MESLEK HAYATI

Çankırı İdâdisi ve Ankara Lisesi’ni bitirdi. İstanbul Tıp Fakültesinden 1933’te mezun oldu. 30 Eylül 1933’te Oltu Hükümet Tabipliğine, 10 Haziran 1936’da Şavşat Hükümet Tabipliğine, 8 Aralık 1937’de Çerkeş Hükümet Tabipliğine, 7 Şubat 1943’de Kalecik Hükümet Tabipliğine, 11 Haziran 1944’te Bünyan Hükümet Tabipliğine atandı. Bu görevinden 4 Nisan 1947’de ayrılarak, 28 Nisan 1947’de Ankara Devlet Havayolları Genel Müdürlüğü hekimliğine atandı.
Bu görevde bulunduğu sırada, IX.dönem(1950-1954)seçimlerine katıldı. Yapılan seçimde D.P.listesinden Çankırı Milletvekili seçildi. Çalışma, Sağlık ve Sosyal Yardım Komisyonlarında çalıştı. X.dönemde(1954-1957) tekrar Çankırı Milletvekili seçildi.
1957-1960 arasında Küre Pirit İşletmeleri Yönetim kurulu üyeliği görevinde bulundu. 28 Şubat 1962’den itibaren 13 Temmmuz 1971 tarihine kadar Verem Savaş Genel Müdürlüğü emrinde hekim olarak çalıştı. Bu tarihte yaş haddi sebebiyle emekliye ayrıldı. Dr.Kenan Çığman, 21 Şubat 1989’da vefat etti. Çankırı’da aile mezarlığında toprağa verildi(4). Cenaze namazı, bir İslâm âlimi olan oğlu Ahmet Akın Çığman tarafından kıldırıldı.
HAYATINDAN KESİTLER
TIBBiYE TALEBESİ KENAN
Duygu’da yer alan 5 Eylül 1931 tarihli 30 Ağustos kutlamaları ile ilgili bir haberde, 30 Ağustos Başkumandanlık Meydan Savaşı’nın yıldönümü merasiminde nutuk söyleyenler sıralanırken “ memleket gençliği nâmına tıbbiye son sınıf talebesinden Kenan“ın konuşma yaptığı belirtilmektedir ki, Kenan Çığman olduğuna şüphe yoktur.

VEREM KANUNU

1956 yılında Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Vekâleti’nin bütçesi üzerinde yapılan görüşmelerde, Çankırı mebusu Kenan Çığman (D.P.) verem hastalığı mevzuunda durarak senede 40 bin kişinin bu hastalıktan öldüğünü beyanla verem hastalarının sıkı bir takibe tutulmasını, “verem kanunu”nun çıkarılmasını istedi.

MUSTAFA MUĞLALI OLAYI ve KENAN ÇIĞMAN

1943 yılında Van’ın Özalp İlçesinde 32 vatandaşın öldürülmesi olayından ordu kumandanı Orgeneral Mustafa Muğlalı sorumlu tutulur ve tutuklanır. Dr.Kenan Çığman ve Muğlalı Paşa eskiden tanışmaktadırlar. Mustafa Muğlalı hadise hakkında Çığman’a bu işi kimlerin emriyle yaptığını anlatır.
1956 yılında bu olayın özellikle siyasal sorumlularını ortaya çıkarmak için Meclis Araştırma Komisyonu kurulur.Komisyon Çankırı mebusu Dr. Kenan Çığman’ı tanık olarak dinler. İşin ucu İsmet İnönü’ye kadar uzanmaktadır.
“Çankırı meb’usu Kenan Çığman, kurşuna dizilen vatandaşların ölüm emrinin zamanın Reisicumhuru tarafından Orgeneral Muğlalı’ya verilmiş olduğunu bizzat orgeneralden işitildiğini açıkladı.
Komisyon raporunda şu ifadeler geçmektedir:
“Komisyonumuz tanık sıfatıyla dinlediğimiz Kenan Çığman’dan şu bilgiyi almıştır: Muğlalı’nın tutukluluğu sırasında hasta olarak yattığı hastahanede önceden tanıdığı Kenan Çığman’la birçok sohbetleri olmuştur. Bu sohbetlerde ‘Ben askerim, Başkumandanımın verdiği her emri yaparım. Bugün de verse gene yaparım.’ dediği” belirtilmiştir.

MÜTEFEKKİRLİĞİ

Kenan Çığman, hekimlik mesleği ve siyasetçi kişiliği ile tanınmış olmakla birlikte; ilgili çevrelerde bir fikir ve inanç adamı olarak kendisini kabul ettirmiştir. Yazdığı eserler incelendiğinde bu durum kolaylıkla tespit edilebilir.
1-İNANÇLAR,
2-ALLAH DİVANINDA İNSAN ,
3-KAZA ve KADER adlarını taşıyan basılmış üç eseri bulunmaktadır.

İNANÇLAR

Dr. M.Kenan Çığman’ın yayımladığı ilk eser, “İNANÇLAR” adını taşımaktadır. Merhum Kenan Çığman, lise çağında yoğun biçimde maruz kaldığı din karşıtı propagandalara karşı inançlarını savunmak için yeterli Türkçe eserler bulamamıştır. İnançlı kesimler yararlanacağı kaynak eser sıkıntısı çekerken; ateist, maddeci, Darvinci, Froydcu akımlar, mezkur dönemde daha hazırlıklı konumda karşılarına çıkmışlardı. Modern ilim ve fennin verileriyle bu iddialara cevap verecek Türkçe yayın ihtiyacı, Dr. Kenan Çığman’a hayatının daha ileri bir safhasında böyle bir kitabı yazmak zaruretini hissettirmiştir. “Böyle bir kitabı ele geçirmek için yürüyerek Çin’e gidip gelmem icap etseydi, göze alırdım” demektedir.
Kitap inançlı-inançsız herkese hitap etmektedir. Kendine güvenen bir üslup kullanan yazar, “İnanmayanlar hatâlarının dehşetini anlamak, inananlar taklîdi imandan ilme’l-yâkîne geçmek için okusun” tavsiyesinde bulunmaktadır.

TAKDİM YAZISI
“Bu Kitap Niçin Yazıldı?” başlıklı Takdim yazısında, Dr. M. Kenan Çığman özetle şunları söylemektedir:
“Lisede talebe bulunduğum senelerde teneffüs saatlerimizi, hemen tamamen Allah’ın varlığı hakkında münakaşalarla geçirdik. Bu tartışmalar senelerce sürdü; fakat iki zıt görüşten birini diğer tarafa kabul ettirmek imkanı sağlanamadı. Bazen menfi görüşte olan öğretmenler de münakaşaya katılıyor, çetin mücadeleler oluyordu.
Aradan uzun yıllar geçti. Bu mevzuyla ilgili o kadar konuşmalara şahid oldum ki bu boşluğu doldurmanın bir zaruret olduğuna inandım.
Dostlarımdan veya münakaşa ettiğim zevattan birçoğu bana konuşmalarımı bir kitap haline neşretmemi tavsiye ettiler, bunu ısrarla isteyenler de vardı. Bunları bir kitapta neşretmeye mecbursun diyorlardı.
Binlerce hamd ü senâlar olsun ki, bunun yazılmasını Tanrı bu abd-i âcize kısmet etti. Ve ben çok mühim bir boşluğu dolduracak olan bu kitabı kıymetli okuyucularıma takdim ediyorum.”
Kitabın yayınlandığı dönemde, merhum Ahmet Kabaklı Tercüman’daki 13 Eylül 1971 tarihli köşe yazısında, şunları kaydetmiştir : “Yurdumuzu müstemleke askerleri değilse de ondan beş beter-“müstemleke fikirleri ve eylemleri” sarıyor. İnançları okuyun ki, bu kötü düşünceler daha fazla direnme imkanı bulamasın”.

Kenan Çığman’ın “İnançlar” adlı kitabı hakkında, 12 Mart 1971 muhtırası sonrası ilân edilen sıkıyönetim sırasında, TCK.nun 163/3 maddesine muhalefetten soruşturma açılmıştır. 1972/16 esas numaralı Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri savcılığınca eser hakkında savcı ve bilirkişiler tarafından inceleme yapılmıştır.
Soruşturma sonrasında “kovuşturmaya yer olmadığı” kararı verilmiştir. Kararda kitabın ilmî niteliği vurgulanmaktadır.
Sanığın kimliği; “Kenan ÇIĞMAN, Ahmet Fuat oğlu 1322 D.lu Çankırı nüfusuna kayıtlı, Ankara Gaziosmanpaşa…da oturur, emekli mütehassıs doktor” şeklinde yazılmıştır.

ALLAH ve DÎVANINDA İNSAN (İNANÇLAR –II)

“İnananlar taklidî imandan hakikî imana geçmek; inanmayanlar, hatâlarının dehşetini anlamak için mutlaka bu eseri okumalıdırlar.” (İlk sayfada kitap bu sözlerle takdim ediliyor).
Kitap, üç fasıl(bölüm)dan oluşmaktadır:
FASIL-1 (17-196) ALLAH’IN VARLIĞI MATEMATİK BİR KESİNLİKLE SABİTTİR (Tabiat ve insan/Tanrıya Giden Yollar/İman ve İtikat/Küfür ve Dalâlet/Dünyaya Niçin Geldik/Görevimiz Nedir?)
FASIL-2 (197-245) ALLAH’I NASIL BİLECEĞİZ=İSLÂM’DA ALLAH ÖĞRETİSİ(Esmâ-yı Hüsnâ/Allah’ın Sıfatları/İslâm’a Göre Allah)
FASIL-3 (246-276) YANILMALAR, DİNDE TEKÂMÜL İDDİASI(Tasavvuf/Dinde Felsefe ve Tasavvuf/Tecellî) gibi bölüm ve alt başlıkları içermektedir.

Kitaba M.Kenan Çığman bir önsöz yazmış, ayrıca basında “İNANÇLAR” hakkında yazılmış üç makaleye yer verilmiştir. Bunlar: 1-Ahmet Kabaklı-Tercüman /13 Eylül 1971 /2- Orhan Seyfi Orhon, “İnançlar”, Son Havadis/15 Ağustos 1971 /3-Sabri Akdeniz, Yüzelli Yılı Aşkın Çatışma ve Bir Kitap, Büyük Türkiye Mecmuası, Yıl 2, sayı 17, Ocak 1972.
Kitap, ilk olarak 1971 yılında Ankara’da basılmıştır. Son olarak KİTABEVİ yayıncılık tarafından yapılan yeni baskısı (Temmuz-2005) piyasada mevcuttur. Okuyucularımıza tavsiye ederim.

NOT: Yazıhaneme kadar bizzat gelerek, üstteki ve başka fotoğrafları bize ulaştıran Adnan Çığman’ın oğlu, bir süre İstanbul Çankırılılar Vakfı Başkanlığı yapmış olan 1937 doğumlu Sayın Ahmet Alpay Çığman‘a sonsuz teşekkürlerimi sunarım.Hakkı Duran

---

(1)Ahmed Fuat Efendi (1876-1965) , aslen Çankırı’nın Eldivan İlçesi Alva(Oğlaklı) köyünden olup, Hocazâdeler diye bir aileden gelmektedir. Çankırı İdâdîsinde öğretmenlik yapmış, çok sayıda öğrenci yetiştirmiştir. Kudüs’te de görev yapmıştır. (Bu bilgileri aldığım 1937 Çankırı doğumlu Ahmet Alpay Çığman, Kenan Çığman’ın kardeşi Adnan Çığman’ın oğludur. Çankırılılar Vakfı Başkanlığı yapmıştır. Kendisine müteşekkirim.)
(2)Emine Melek Hanım (1890-1969), İsfendiyaroğlu ailesinden olup Adil Bey’in kızkardeşidir. 1969 yılında vefat etmiştir.
(3)Vecihe (Tümay), Sait Üçok’un kızı olup, Çankırı’da Sıhhiye Müdürü olarak görev yapmış olan Dr. Âtıf Tümay ile evlenmiştir. Kenan Çığman’ın eşi, Atıfet Hanım Vecihe-Dr. Âtıf çiftinin kızlarıdır. (Aile ile ilgili bazı bilgiler aldığım Atila, Akın ve Necmi Çığman’a teşekkürlerimi sunarım. Hakkı Duran)
(4)Çankırı Belediyesi MEBİS’e göre, Sarıbaba Mezarlığı 503 numaralı adada medfundur.